Boelgakov hekelt het systeem: Hondehart

Hochschule für Schauspielkunst, Regieabteilung, third-year and master students, Berlin, Germany


Foto: Charlotte Burghard

Van 19 tot en met 27 juni vindt in Amsterdam het International Theatre School Festival plaats. Tijdens dit festival krijgen jonge bijna of net-afgestudeerden theatermakers de mogelijkheid om hun producties op het gebied van dans, toneel, muziek of film te presenteren aan het Amsterdamse publiek. Vrijdagmiddag 19 juni werd het festival geopend in theater Frascati met de voorstelling Hundeherz door de Hochschule für Schauspielkunst uit Berlijn.

Hundeherz, naar het gelijknamige verhaal Hondehart van Michail Boelgakov (1891-1940), wordt vol overgave en zeggingskracht op de planken gebracht door regisseur Marc Wortel. Het verhaal van Boelgakov leent zich ook bijzonder goed voor een expressief gekscherend optreden.
Een verhongerde en gewonde straathond, Sjarik genaamd, wordt mee naar huis genomen door professor Filipp Filippovitsj Preobrazjenski. Preobrajzenski is een vooraanstaande Moskouse chirurg die zich heeft gespecialiseerd in verjongingskuren, en zich daarmee ontrekt aan het gezag van het proletariaat. Zijn methodieken zijn baanbrekend; ‘Mevrouw, ik zal u het ovarium van een apin inzetten’. Preobrazjenski verkent de grenzen van zijn vak en besluit de straathond te onderwerpen aan een groots experiment: de hond krijgt de testikels en hypofyse van een bij een gevecht omgekomen balalaikaspeler. De geopereerde hond blijkt levensvatbaar. De professor is echter al snel ontstelt over zijn eigen creatuur. De hond gaat op zijn achterpoten lopen en verliest zijn vacht. Het mensbeest ontpopt zich tot een brute veelvraat, die zuipend en smakkend de lakens begint uit te delen in het huis van professor Preobrazjenski. Hij dwingt de professor om een persoonsbewijs voor hem te regelen; bij de burgerlijke stand wil hij worden opgenomen onder de naam Poligraf Poligrafovitsj. Poligraf sympathiseert met het proletariaat en vindt bijval van de voorzitter van het bewonerscomité om het riante appartement van de professor op te delen en ter beschikking te stellen aan kameraden.
De rol van Poligraf Poligrafovitsj wordt lekker pervers en platvloers neergezet door Hajo Tuschy. Toni Jessen zorgt voor een vlekkeloze vertolking van de vormelijke gedistingeerde professor Preobrazjenski, die in alles contrasteert met zijn weerzinwekkende gewrocht.
Het toneelstuk van de Berlijners stopt op het moment dat Poligraf een totale chaos en wanorde tot stand heeft gebracht. In het boek ziet Preobrazjenski het als zijn plicht om de mensheid te vrijwaren van deze marxistische leuzen blaffende menshond. Hij onderwerpt Poligraf aan een operatie om de endocrinologische ingrepen ongedaan te maken.

Hondehart (1925) werd verboden door de Sovjetcensuur en postuum uitgeven in 1987. Hondehart is een satirisch verkapte kritiek op de maakbaarheid van de mens door het Sovjetregime. De vorm waarin Boelgakov dit heeft verpakt is meesterlijk. De vertolking van zijn verhaal door de Berlijnse Hochschule für Schauspielkunst is imponerend geestig.

Michail Boelgakov – Hondehart of wel endocrinologie van de NEP

Tweeten

Kapot gaan op z'n Slowaaks. Goedkope Britten in goedkoop Bratislava.

Bratislava wordt overspoeld door Britten op zoek naar bier en vrouwen. De lage prijzen werken honds toerisme in de hand. Alles kan, als je maar betaalt.


Modderworstelen in Bratislava met goedkope meisjes

Bron: Daniel Rosenthal/ de Volkskrant - 2007

Jerzy - uitgelicht Tweeten

Erotische blamage: Joelija en Micheil

Aleksey Mitrofanov, voormalig Duma-lid, ultranationalist en voorvechter om Madonna naar het internationaal ruimtestation ISS te lanceren, bracht in 2005 de controversiële soft erotische film ‘Yulia’ op het Russische filmdoek. In deze scabreuze productie beleven de Georgische president Micheil Saakasjvili en zijn vileine Oekraïense collega Joelija Tymosjenko intieme momenten met elkaar. Saakasjvili en Tymosjenko genieten weinig populariteit onder Russische nationalisten omdat ze verdenkt worden van anti-Moskou en pro-Washington sentimenten.
Mitrofanov financierde de 26-minuten film van regisseur Alexander Valov. Voor 45 duizend euro strikte hij de actrice Elena Bond (pseudoniem voor Elena Bondar), nadat de fameuze Russische pornoster Elena Berkova had bedankt voor de eer na bedreigingen aan het adres van haar familie die in verband worden gebracht met haar beoogde rol in ‘Yulia’.
Het plot van de film is simpel en slecht: Micheil ontmoet Joelija in een huisje nabij Moskou, raakt door haar bevangen en laat zich door haar in de watten leggen. Hij voelt zich echter bedrogen door de Oekraïense premier aangezien de karakteristieke vlecht van de steenrijke femme fatale nep blijkt te zijn. Na een korte fellatio tijdens een helikoptervlucht over de Russisch-Georgische grens komt de film letterlijk tot zijn dieptepunt. Het bekijken van ‘Yulia’ is een ware marteling: een slecht verhaal, daverend slecht acteerwerk, een onbesuisde cameravoering en verschillende versnelde passages (die alles behalve het bedoelde humoristische effect teweeg brengen). Mitrofanov beoogde natuurlijk geen hoogstandje met deze B-film in zijn slechtste soort. Maar dorst naar deel 2 en 3 heeft hij wel. In ‘yulia-2’ zou de wulpse Berkova alsnog de set betreden als Eugenia, de dochter van Joelija Tymoshenko. Als Micheil daar zijn handen maar vanaf kan houden. Een saillant detail; vooralsnog heeft Elena Bond naar haar 45 duizend euro kunnen fluiten.







Tweeten

Dagje 'gezellig' IJmuiden

Tweeten

De Borst

Ik ben een borst. Op de achttiende februari 1971, tussen middernacht en vier uur in de ochtend, heeft zich in mijn lichaam een fenomeen voltrokken dat me beurtelings is beschreven als een 'massale toevloed van hormonen', een 'endocrinopathische ramp' en/of 'een hermafroditische chromosomen-explosie' waardoor ik veranderd ben in een gigantische borstklier die aan geen menselijk lichaam vastzit, een borstklier zoals je aIleen in dromen of op een schilderij van Dall zou verwachten. Ik heb vernomen dat ik een organisme ben dat ongeveer de vorm heeft van een rugbybal of een zeppelin; ik schijn uit een sponzige massa te bestaan, mijn gewicht bedraagt thans
negenenzestig kilo (vroeger woog ik drieenzeventig) en ik ben nog steeds een meter tachtig lang. Hoewel ik nog steeds grotendeels beschik over een cardiovasculair systeem en een centraal zenuwstelsel, zij het in beschadigde en 'ongebruikelijke' vorm, over een uitscheidingsstelsel dat me beschreven is als 'gedegenereerd en primitief' -het lozen van mijn urine en ontlasting geschiedt via slangetjes-en een ademhalingsstelsel dat vlak boven mijn middengedeelte uitmondt in iets dat op een navel met een klep lijkt, zijn deze organen, die bij de mens door het hele lichaam verspreid liggen, in wanordelijke orde ondergebracht in iets dat de basisstruktuur heeft van de borst van een vrouwtjeszoogdier.

Philip Roth publiceerde in 1972 de novelle The Breast. David Kepesh , literatuurwetenschapper, wordt op een zekere avond vergast op een akelige jeuk in zijn kruis. In eerste instantie denkt hij met een goede wasbeurt een einde te maken aan de jeuk. Al snel wordt duidelijk dat er meer aan de hand is. Geleidelijk transformeert zijn penis in een zachtroze vrouwentepel, of, zoals Roth het verwoordt: alsof er een kleine framboos, of misschien een kers, tegen zijn schaamdelen kapot gedrukt was. Als snel transformeert Kepesh tot een sponzige uit de kluiten gewassen borst, negenenzestig kilo zwaar. In deze gedaante is Kepesh enkel levensvatbaar bij intensieve verzorging onder quarantaine in het ziekenhuis. Kepesh wordt verpleegd in een hangmat, waarbij hij wordt gemasseerd, gewassen en gevoed. Iedere dag wordt de borst met liters olie behandeld om uitdroging tegen te gaan. Kepesh voelt zich gevangen in zijn nieuwe verschijning. Hij schaamt zich om de verpleegsters te vragen zijn tepel zo nu en dan te beroeren om zo een uitweg te vinden voor zijn enorme seksuele verlangens. Het lot van Kepesh is treurig. Zijn vriendin en vader, de enige vertrouwelingen die hij nog heeft, wil hij niet tegen zich in het harnas jagen door hen onkuise verzoeken te doen. Alles, maar dan ook alles zal hij in het werk moeten stellen om zijn seksuele driften als solitaire borst te temperen.

Tweeten

Snerpende stilettobabe: Coolbaba!

Oekraïne: het land van de naaldhaken, blondines, onkuise riemjurkjes en gestutte boezems. Het is het ware cliché van het grootste land dat volledig in Europees territorium is gelegen. Oekraïne geeft de meest professionele invulling aan de Oost-Europese flamboyanti van de nihilistische kledij. Tijdens een zap-rondje langs het Oekraïense televisieaanbod op een hotelkamer-tv te Simferopol raakte ik geïndoctrineerd door de blondine ‘Coolbaba' (Oekraïns voor Paardenbloem) die het beeldscherm vulde met gekunstelde bekoorlijkheid. Door het plamuursel van Maybelline make-up kijken twee grote blauwe ogen de kijker begeerlijk en ontvankelijk aan. De presentatrice, optredend onder de artiestennaam ‘Coolbaba’, vertolkt de rol van loopse presentatrice van de Oekraïense equivalent van TMF op de zender M1.
Haar echte naam is Valeria Crook (Валерия Крук). Valeria houdt van reizen, windsurfen, borduurwerk en boeken. Bezoek de website van ‘Coolbaba’ en bekijk het diepte-interview met Valeria in de vorm van een fotorapportage.
‘Coolbaba’, de Oost-Europese transitie in een notendop.




Bezoek de website van Coolbaba...

Bekijk de korte promo van 'Coolbaba' Valeria

Tweeten

Monochrome kunst

Alphonse Allais (1854 - 1905) was een voorloper in de conceptuele kunst. Hij is bekend van muzikale composities van complete stilte, zoals zijn Marche Funèbre composée pour les Funérailles d'un grand homme sourd (Muziek voor de begrafenis van een dove man).

Ook is hij grondlegger van de monochrome kunst (kunst uit één kleur).
Een geweldig voorbeeld van dit conceptuele knipoog is het éénkleurige 'negergevecht':


Combat de nègres dans une cave, pendant la nuit (negergevecht in een kelder, bij nacht) - uit de school van Allais Tweeten

Mediapiraterij

Het beroemdste voorbeeld van manipulatieve fototrucage is de bekende foto van Stalin samen met Nikolai Yezhov (1895-1940), een belangrijk bestuurder van de Russische geheime dienst ten tijde van de meest beruchte en bloedige periode uit het verleden van dit naargeestige staatsapparaat. Yezhov wandelt met Stalin langs de Wolga...in eerste instantie. Nadat Yezhov vanwege exorbitant drankgebruik uit zijn functie is ontheven, en niet veel later terecht wordt gesteld, wordt de foto heruitgegeven. Yezhov is verdwenen en de achtergrond die achter hem schuil ging is zorgvuldig gereconstrueerd.

Hoe detaillistisch revisies in foto’s werden doorgevoerd is te zien in de beroemde propagandistische foto van de Sovjetvlag die door Russische militairen op de Reichstag wordt geplaatst bij de bestorming van Berlijn. Rechts het origineel, links de gemanipuleerde foto. Het gaat om een enorm detail, en spijtig genoeg laat de scherpte van de foto te wensen over (klik om deze te vergroten). Wie goed kijkt kan echter zien dan in het origineel rechts, de man die zijn hand uitreikt naar de militair met de vlag, iets om zijn pols heeft. In de bewerkte foto links is sprake van een volledig ‘naakte’ pols. Het blijkt om weggewerkte horloges te gaan. Op de foto rechts heeft de bewuste man niet één horloge om zijn pols, maar drie. Onder de Russische troepen was een horloge een begerenswaardig luxegoed dat bovendien ideaal als ruilwaar kon worden ingezet. Bij de verovering van het Duitse achterland werd door de Russen gretig geroofd. De drie horloges om de pols getuigen van deze roofzucht en was voor de Russische censuur een detail dat het wegwerken waard was; kosten noch moeite werden gespaard om het beeld van de nobele heldhaftige Russische strijdkrachten te propaganderen.



China Airlines bewijst dat de oude praktijk van fotogenieke huichelarij nog steeds een probaat middel kan zijn om een eerlijke berichtgeving te verstoren. De crash van een vliegtuig van China Airlines moest wat de Chinezen betreft zo snel mogelijk worden verdoezeld. "Dit gaat onze heilstaat geen windeieren leggen", moeten de secondanten van Hu Jintao hebben gedacht. Lachwekkend slecht.

Tweeten

Seidl’s trog van misère: ijzingwekkend rauw

Wenen, een hete zomerdag. In een wit gesausde villa, in een smakeloze nieuwbouwwijk met strak afgestoken gazonnetjes, vermaakt een verveelde bermudadrager zich met een tennisbal. De welgesteldheid brengt verveling en alles behalve kleur en inspiratie. Een verlopen onaantrekkelijke vrouw verdrijft de tijd door zich in een orgie te begeven met zweterige lelijke mannen met hangbuiken. Een gestoord tienermeisje lift doelloos over de periferie van Wenen. Zij drijft de bestuurders tot waanzin, tot ze haar uit frustratie uit de auto sleuren en haar onverantwoord, instabiel van geest als ze is, aan haar lot over laten aan de kant van de snelweg. Een dik bejaard echtpaar kwijnt weg in het zwaar eikenhouten Beierse interieur van hun doorzonwoning met ‘verputzte’ muren. Ter vermaak stript de aangezette oma voor haar ‘Carlsberg’ boerend dikkerdje. Onaantrekkelijker en menselijker had regisseur Ulrich Seidl het niet kunnen filmen in zijn collage van neerslachtigheid: Hundstage (2001). Seidl toont verveling, vulgariteit, vernedering, laagheid…. Het gaat over mensen die toegeven aan de verleidingen van het leven: zonder gêne, zonder liefde, zonder schuldgevoel. Meesterlijk wrang is één van de slotscènes waarin de verstandhouding tussen twee plompe mannen escaleert tijdens het dekken van een verlopen doorrookte milf. De dikzak van de twee moet het afleggen en laat onder dwang van een revolver zijn lederhose zakken. Zijn belager heeft een sadistisch spelletje in gedachten waarbij hij zijn slachtoffer dwingt luidkeels La Cucaracha te zingen met een brandende kaars tussen zijn billen. De Hundstage ambiance zet Seidl feilloos voort in zijn grote volgende film, Import Export (2007).
In Import Export zet Seidl twee werelden tegenover elkaar. Een jonge Oekraïense vrouw geeft haar slecht betaalde baan in een bouwvallig ziekenhuis op om als camgirl vanuit de Oekraïne hitsige Duitse voyeurs gedienstig te plezieren. Iedere vorm van zelfrespect en privacy moet zij hier voor opgeven. De uitzichtloosheid van dit rauwe bestaan doet haar besluiten om af te reizen naar Oostenrijk om aldaar een vruchtbare toekomst op te bouwen. Als au pair bij een rijk gezin blijkt de vernedering echter opnieuw aan de orde van de dag. Als een klein kind wordt zij door de vrouw des huizes er kleinerend op gewezen hoe ze het peperdure en foeilelijke hertengewei kan afstoffen zonder het te beschadigen. Feilloos brengt Seidl in beeld hoe verdorven mensen kunnen worden wanneer ze materialistisch zijn bevredigd. De Oostenrijkse gastvrijheid voor immigranten krijgt in Seidl’s verfilming een sympathieke sneer. Tegenover het verhaal van de jonge Oekraïense staat een Oostenrijkse vader met zijn zoon die oude fruitautomaten opkopen om deze voor een habbekrats op de Oekraïense markt te verkopen. Aangekomen in een door neonlicht verlicht hotel in een Oekraïense desolate stad blijkt vaders zin te hebben in een verzetje. Een verlegen prostitué geeft zich over aan de grillen van de dikbuikige fruitkastverkoper in tangaslip met bloemenprint. Onder toeziend oog van zijn zoon leert hij de prostitué hoe zij zich als hond aan hem kan onderwerpen. ‘Sag mal woef…!’. Gewillig laat zij zich als een hond aan haar haren begeleiden door haar perverse baasje. Het is moeilijk te bevroeden achter hoeveel gesloten rolluiken en dichte gordijnen de menselijkheid iedere beschavingsnorm aan zijn laars lapt. Seidl geeft een kijkje achter die gordijnen, tot walgens toe.

<><>

<><>

<><>

Tweeten

Vadertje Poetin

Tweeten