Foto: Charlotte Burghard
Van 19 tot en met 27 juni vindt in Amsterdam het International Theatre School Festival plaats. Tijdens dit festival krijgen jonge bijna of net-afgestudeerden theatermakers de mogelijkheid om hun producties op het gebied van dans, toneel, muziek of film te presenteren aan het Amsterdamse publiek. Vrijdagmiddag 19 juni werd het festival geopend in theater Frascati met de voorstelling Hundeherz door de Hochschule für Schauspielkunst uit Berlijn.
Hundeherz, naar het gelijknamige verhaal Hondehart van Michail Boelgakov (1891-1940), wordt vol overgave en zeggingskracht op de planken gebracht door regisseur Marc Wortel. Het verhaal van Boelgakov leent zich ook bijzonder goed voor een expressief gekscherend optreden.
Een verhongerde en gewonde straathond, Sjarik genaamd, wordt mee naar huis genomen door professor Filipp Filippovitsj Preobrazjenski. Preobrajzenski is een vooraanstaande Moskouse chirurg die zich heeft gespecialiseerd in verjongingskuren, en zich daarmee ontrekt aan het gezag van het proletariaat. Zijn methodieken zijn baanbrekend; ‘Mevrouw, ik zal u het ovarium van een apin inzetten’. Preobrazjenski verkent de grenzen van zijn vak en besluit de straathond te onderwerpen aan een groots experiment: de hond krijgt de testikels en hypofyse van een bij een gevecht omgekomen balalaikaspeler. De geopereerde hond blijkt levensvatbaar. De professor is echter al snel ontstelt over zijn eigen creatuur. De hond gaat op zijn achterpoten lopen en verliest zijn vacht. Het mensbeest ontpopt zich tot een brute veelvraat, die zuipend en smakkend de lakens begint uit te delen in het huis van professor Preobrazjenski. Hij dwingt de professor om een persoonsbewijs voor hem te regelen; bij de burgerlijke stand wil hij worden opgenomen onder de naam Poligraf Poligrafovitsj. Poligraf sympathiseert met het proletariaat en vindt bijval van de voorzitter van het bewonerscomité om het riante appartement van de professor op te delen en ter beschikking te stellen aan kameraden.
De rol van Poligraf Poligrafovitsj wordt lekker pervers en platvloers neergezet door Hajo Tuschy. Toni Jessen zorgt voor een vlekkeloze vertolking van de vormelijke gedistingeerde professor Preobrazjenski, die in alles contrasteert met zijn weerzinwekkende gewrocht.
Het toneelstuk van de Berlijners stopt op het moment dat Poligraf een totale chaos en wanorde tot stand heeft gebracht. In het boek ziet Preobrazjenski het als zijn plicht om de mensheid te vrijwaren van deze marxistische leuzen blaffende menshond. Hij onderwerpt Poligraf aan een operatie om de endocrinologische ingrepen ongedaan te maken.
Hondehart (1925) werd verboden door de Sovjetcensuur en postuum uitgeven in 1987. Hondehart is een satirisch verkapte kritiek op de maakbaarheid van de mens door het Sovjetregime. De vorm waarin Boelgakov dit heeft verpakt is meesterlijk. De vertolking van zijn verhaal door de Berlijnse Hochschule für Schauspielkunst is imponerend geestig.
Michail Boelgakov – Hondehart of wel endocrinologie van de NEP
Tweeten
