 |
| Van Haarlem - De monnik en de begijn |
 |
| John Currin - Woman of Franklin Street |
Het Frans Hals Museum in Haarlem trekt een spannende parallel tussen de Amerikaanse schilder John Currin (1962) en de Nederlandse tekenaar en schilder Cornelis Cornelisz. van Haarlem (1562 -1638). Currin is ondere andere bekend van de expliciete erotiek in zijn werk.
Het Frans Hals Museum heeft
Currin’s werk ‘The Woman of Franklin
Street’ (2009) gehangen naast Van Haarlem’s werk ‘De monnik en de begijn’ (circa 1590). De paralellen in perversiteit
en vleselijkheid zijn treffend, temeer daar Currin zijn modellen ensceneert in
een weelderige 17e eeuwse kamer (al refereren sommige details in het
schilderij weer naar onze tijd, zoals het muiltje met hoge hak).
Currin laat zich onder
andere inspireren door Deense porno uit de jaren 70. Waarom? Omdat de acteurs
vaak opvallend lelijk en middelbaar zijn en de interieurs niet om aan te zien
(zo laat hij in een interview met NRC Handelsblad weten).
Bij het werk ‘De monnik en de begijn’ houdt het Frans
Hals Museum er twee mooie theorieën op na als mogelijke verklaring bij de
afgebeelde voorstelling.
De meest gangbare
verklaring voor deze voorstelling van een monnik en een non is dat het een
16de-eeuwse satire zou zijn op het losbandige leven van kloosterlingen:
monniken en nonnen werden vaak beschuldigd van drankzucht, vraatzucht,
geldzucht en onkuis gedrag. De wijn en de vruchten zouden in dit geval wijzen
op een losbandig leven.
In oude catalogi van het museum is het onderwerp van dit schilderij echter beschreven als ‘het mirakel van Haarlem’. Volgens deze legende werd een Haarlemse non beschuldigd van een verborgen zwangerschap en bevalling. Men dacht haar moederschap te kunnen bewijzen door in haar borst te knijpen: als er melk uit kwam was de beschuldiging waar. Op het schilderij is dan het moment afgebeeld dat een monnik ‘in de geneeskundige wetenschappen ervaren’ in de borst van de non knijpt. Volgens de legende gebeurde er toen een wonder: er kwam geen melk, maar wijn uit haar borst. Hiermee was de vroomheid en onschuld van de non bewezen. Wijn en vruchten wijzen in dit geval op een maagdelijk leven. Welke verklaring de juiste is, is niet zeker. (Bron: Frans Hals Museum)
Tweeten
In oude catalogi van het museum is het onderwerp van dit schilderij echter beschreven als ‘het mirakel van Haarlem’. Volgens deze legende werd een Haarlemse non beschuldigd van een verborgen zwangerschap en bevalling. Men dacht haar moederschap te kunnen bewijzen door in haar borst te knijpen: als er melk uit kwam was de beschuldiging waar. Op het schilderij is dan het moment afgebeeld dat een monnik ‘in de geneeskundige wetenschappen ervaren’ in de borst van de non knijpt. Volgens de legende gebeurde er toen een wonder: er kwam geen melk, maar wijn uit haar borst. Hiermee was de vroomheid en onschuld van de non bewezen. Wijn en vruchten wijzen in dit geval op een maagdelijk leven. Welke verklaring de juiste is, is niet zeker. (Bron: Frans Hals Museum)
