DEN HAAG, 27 DECEMBER
Wit-Russische kunstenaars protesteerden gisteren bij de Wit-Russische ambassade te Den Haag tegen de ijzeren hand waarmee de herkozen Wit-Russische president Loekasjenko demonstranten en oppositieleiders monddood heeft gemaakt. ‘We moeten iets doen’, aldus kunstenares Natalja Palkova*.
*Deze naam is fictief.
Tralies
De Wit-Russische actievoerders protesteerden in Den Haag tegen het buitensporige geweld dat op de avond van de negentiende december door de Wit-Russische Spetsnaz (speciale politietroepen) werd ingezet tegen de demonstranten. Daarnaast eisen zij de vrijlating van de gearresteerde oppositieleiders en de ruim 600 demonstranten die achter de tralies zitten.
De actievoerders droegen maskers met afbeeldingen van gearresteerde oppositieleiders. Natalja Palkova (Babroejsk, 1970): ‘In Londen en Berlijn zijn grote protestacties georganiseerd. In Nederland is het behoorlijk stil gebleven rond de verkiezingsfraude in Wit-Rusland. Daar moest verandering in komen. We zijn het niet eens met de huidige ontwikkelingen in ons land. ’
Geweld
Loekasjenko werd 19 december herkozen voor een vierde termijn. Uit de verklaring van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) nadat de verkiezingsuitslag bekend was gemaakt, blijkt dat de politie buitensporig geweld gebruikt tegen demonstranten. Op de verkiezingsavond demonstreerden in Minsk ruim dertigduizend mensen tegen de oneerlijke verkiezingen. Wit-Rusland staat bekend als de laatste dictatuur van Europa. Palkova is op de verkiezingsdag wel gaan stemmen op de Wit-Russische ambassade in Den Haag. ‘Ik wist dat een stem niet veel zou veranderen, maar niet gaan stemmen is geen oplossing.’
Verrassing
Toen de protestactie in Den Haag net was afgelopen kwam de politie een kijkje nemen. Volgens de Wit-Russische ambassadeur Elena Gritsenko kwam de protestactie voor haar als een verrassing. ‘Normaal gesproken wordt toestemming gevraagd aan de politie voor dit soort acties. Wij worden dan vervolgens op de hoogte gesteld door de politie. De actie van vrijdag was voor ons volstrekt onverwacht. We hebben de politie gebeld en nagevraagd of toestemming was verleend aan deze actie. De politie had geen verzoek voor een protestactie ontvangen. We wisten niet wie deze mensen waren.’ Palkova kan dit bevestigen: ‘We hebben inderdaad geen toestemming gevraagd voor deze manifestatie, maar we wilden zo snel mogelijk in actie kunnen komen.’
Geheel natuurlijk
Volgens ambassadeur Gritsenko zijn de verkiezingen overeenkomstig de Wit-Russiche wet verlopen. Bovendien was de verkiezingsprocedure in overeenstemming met de verkiezingswetgeving die eerder dit jaar werd goedgekeurd door het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten van de OVSE. ‘De uitslag van bijna 80% is eigenlijk heel natuurlijk’, aldus Gritsenko. ‘Een meerderheid van de oppositiekandidaten is onbekend bij de kiezers’. Dit is volgens Gritsenko niet te wijten aan staatscensuur. ‘De oppositiekandidaten hebben alle kansen gekregen in de media. Maar onder de huidige president zijn de salarissen en pensioenen gestegen en is er meer overheidssteun voor het grootbrengen van kinderen.’ ‘Ik wil graag de discussie aangaan met de Wit-Russische demonstranten die hier vrijdag op de stoep stonden’, aldus Gritsenko.
Eenzijdig
Volgens ambassadeur Gritsenko was de demonstratie in Minsk niet toegestaan door de autoriteiten maar heeft de Wit-Russische politie de samenscholing van demonstranten op de verkiezingsavond desondanks niet proberen te hinderen. Pas toen de demonstranten niet langer vreedzaam protesteerden maar het verkeer begonnen te blokkeren en ramen van parlementsgebouwen in te gooien, is de politie in actie gekomen. ‘ De politie gebruikte waterkanonnen en traangas. Er zijn geen speciale middelen ingezet’, laat de ambassadeur weten. ‘De foto’s en video’s die in de media circuleren belichten het optreden van de politie te eenzijdig. Onder de betogers bevonden zich veel jonge dronken jongens die niet eens weten waar ze voor vechten en die buitensporig geweld gebruiken. Wat zou de politie in Nederland doen wanneer demonstranten overheidsgebouwen bestormen?’.
De Nederlandse regering heeft geen contact gezocht met de Wit-Russische ambassade. Gritsenko: ‘Ik ga zelf deze week contact opnemen met de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken om tekst en uitleg te geven bij de Wit-Russische verkiezingen’.
Volgens Palkova zitten een aantal prominente oppositieleiders nog steeds vast. Als het aan Palkova ligt is de actie van afgelopen vrijdag in Den Haag niet de laatste. ‘Ik wil kijken of we nog meer kunnen doen’, zegt de Wit-Russische strijdlustig.
De actievoerders in Den Haag droegen maskers met afbeeldingen van de volgende gearresteerde oppositieleiders:
Vital Rymasheuski (1975); Christendemocraat, oprichter van de jeugdbeweging ‘Jong Front’ (Malady Front) die zich laat leiden door Christelijke waarden, op basis van democratie en een vrije markt.
Andrei Sannikov (1954); diplomaat, mensenrechtenactivist en voorvechter van een democratisch Wit-Rusland. Organiseerde vele protestacties in Wit-Rusland. Hij is verschillende keren gearresteerd, geslagen en vervolgd door het regime.
Mikola Statkevich (1956); sociaal-democraat, eerder al drie jaar in een werkkamp gezeten voor het organiseren van een protestactie tegen het referendum in 2004, waarbij Loekasjenko de wet naar zijn hand zette om zich opnieuw verkiesbaar te kunnen stellen.
Vladimir Nekliaev (1946); dichter en schrijver, was de eerste dissident van het culturele establishment die het land ontvluchtte om politieke redenen.
Protestactie voor de Wit-Russische ambassade in Den Haag
Tweeten
