Het gesimuleerde succes van de Sovjetunie

In zijn boek Imperium, ondergang van een wereldrijk (1993) citeert wijlen journalist Ryszard Kapuściński (1932-2007) uit het boek Staliniada van de Russische schrijver Joeri Borev. In dit citaat vergelijkt Borev de geschiedenis van de Sovjetunie met een rijdende trein. De zuivere ironie van zijn vergelijking dekt de waanzin van een onhoudbaar anemisch staatsbestel.

"De trein reed naar de lichtende toekomst. Lenin was de bestuurder. Opeens stopte hij - het spoor hield op. Lenin voerde onbetaalde zaterdagsarbeid in en de trein reed verder. Nu was Stalin de bestuurder. De weg hield weer op. Stalin beval de helft van de conducteurs en passagiers dood te schieten en dwong de rest om nieuwe rails te leggen. De trein reed weer verder. Stalin werd vervangen door Chroesjtsjov en toen de rails ophielden, beval deze de rails weg te halen waarover de trein al had gereden en ze voor de locomotief te leggen. Chroesjtsjov werd door Brezjnev afgelost. Toen het spoor weer ophield, besloot Brezjnev de ruiten af te schermen en de wagons zo te laten schommelen dat de passagiers dachten dat de trein doorreed." Tweeten

Berlin Moabit: 'Doch schuldig bin ich. Anders als Ihr denkt!'

Albrecht Haushofer

Karl Haushofer (1869 – 1946) was professor in de geopolitiek te München. Als geo-wetenschapper introduceerde hij het Raum-recht. Volgens Haushofer was Duitsland na de Eerste Wereldoorlog een geopolitiek natuurrecht ontnomen en had Duitsland het recht om oostelijk uit te breiden. Dit wordt tot zijn grote genoegen bewaarheid met de inlijving van Sudeten-Duitsland in 1938, naar aanleiding van de conferentie van München (waar Karl als adviseur ook bij aanwezig was). Een van zijn oud-studenten geopolitiek was Rudolf Hess. Hess werd begin 1920 in het gezin Haushofer opgenomen en raakt goed bevriend met Karls zoon, Albrecht Haushofer (1903 – 1945). Haushofer senior richt in 1924 het Zeitschrift fur Geopolitiek op. Zijn zoon voegt zich in de jaren dertig bij de redactie, die inmiddels een nationaal-socialistische signatuur heeft gekregen. Vanaf 1931 vergaart zoonlief een positie als diplomaat onder Rudolf Hess. Hess voorkomt dat Albrecht vanwege zijn Joodse achtergrond (zijn moeders vader was Joods) wordt opgepakt door in een zogenaamde schutzbrief te spreken van Haushofers uitzonderlijke Arische kwaliteiten.

Vader en zoon Haushofer zijn ontgoocheld nadat duidelijk wordt dat de raum-zucht van Hitler verder reikt dan Sudeten-Duitsland. Dit wordt onder andere als reden gezien voor het vervroegde emeritaat van Karl.

Hess zou Albrecht Haushofer hebben toevertrouwd een einde te willen maken aan de vijandigheden met Groot-Brittannië (uiteindelijk resulterend in Hess’ fameuze solovlucht met een Messerschmit naar Schotland in 1941, waarna hij wordt ingerekend door de Britten). Als secondant van Hess ondernam Albrecht Haushofer verschillende bemiddelingspogingen met de Britten.
Aangenomen wordt dat Hitler afwist van de bemiddelingen en de uiteindelijke vlucht van Hess. Het vermoeden is dat door de Duitsers bewust de suggestie werd gewekt dat Hitler nergens van op de hoogte was, zodat zijn blazoen verschoont zou blijven van een afgang indien Hess’ bemiddelingspogingen tot een mislukking zouden uitlopen. En zo geschiedde. Toen Hess’ door de Britten werd gearresteerd, deed Hitler het voorkomen alsof hij zich verraden voelde. Hij ontbood Albrecht Haushofer in Berchtesgaden en onderwierp Karl Haushofer aan verschillende verhoren door de Gestapo.
Albrecht komt vervolgens te werken onder Hess’ opvolger, Bormann, die Albrechts wetenschappelijke onderlegdheid geen eer aan doet. Zo vraagt Bormann hem om uit te pluizen welke Nazi-topstukken rivalen zouden kunnen vormen voor zijn positie als privé-secretaris van Hitler.

Hitler is niet langer gecharmeerd van de Haushofers maar onderneemt geen zware represailles tegen het tweetal; met name Albrecht zou mogelijk nog een toekomstige diplomatieke rol van betekenis kunnen spelen wanneer het nog een keer tot een bemiddeling met de Britten zou komen.

Albrecht raakt steeds sterker gedesillusioneerd naarmate hij merkt dat hij het beleid van de Nazi’s niet op een andere koers kan brengen. Zijn afkeer van Hitlers ideologisch rampscenario neemt de overhand en hij raakt betrokken bij het Stauffenberg-complot tegen Hitler. Na de mislukte aanslag (22 juli 1944) wordt hij in december van datzelfde jaar gearresteerd en afgevoerd naar de Zellengefängnis Lehrter Straße in het Berlijnse stadsdeel Moabit (daarom ook wel Moabit-gevangenis), waar ook zijn broer Heinz wordt opgesloten. Vader Karl brengt de laatste acht maanden van de oorlog door in concentratiekamp Dachau.

In eerste instantie werd Albrecht in leven gelaten als mogelijke troef voor vredesonderhandelingen met de geallieerden. Toen duidelijk werd dat deze onderhandelingen niet meer zouden plaatsvinden werd Albrecht Haushofer op 23 april 1945 door de Gestapo geëxecuteerd.

Karl wordt na de oorlog ervan verdacht dat hij met zijn Raum-recht heeft bijgedragen aan de heerszuchtige geopolitieke voedingsbodem van het nationaalsocialisme. Zelf ontkent hij dit stellig. Dat citaten uit zijn werk via Rudolf Hess in Mein Kampf zijn beland heeft hij naar eigen zeggen niet ernstig genomen omdat hij Mein Kampf nooit als een serieus en noemenswaardig werk heeft gezien.
De Amerikanen vinden onvoldoende grondslagen om hem voor het gerecht van Neurenberg te dagen. De verdachtmakingen en de dood van zijn zoon Albrecht worden hem echter te veel; 10 maart 1946 beroven hij en zijn vrouw zich van het leven.

In de Moabit-gevangenis schrijft Albrecht Haushofer de vermaarde Moabiter Sonette. De gedichten gaan over schuld, angst en geopolitiek. Lees de kreten van onschuld, van iemand die weet dat de tijd voor hem dringt.

• Albrecht Haushofer: Moabiter Sonette (Langewiesche-Brandt) (Nach der Originalhandschrift herausgegeben von Amelie von Graevenitz)
• David Criekemans: Geopolitiek -'Geografisch geweten' van de buitenlandse politiek? (Garant)

Sonnetten Der Bruder, Bomberegen  en Schuld (klik om te vergroten).

Tweeten

Vozjd van de bestolen Rus: nationalistisch 'liberaal democraat' Vladimir Zjirinovski

Goedkoper ondergoed voor iedereen!
Vladimir Zjirinovski op verkiezingscampagne in 1993

16 december aanstaande viert de LDPR, de Liberaal-Democratische Partij van Rusland, onder aanvoering van partijleider Zjirinovski haar twintigjarige bestaan. Heroïsch blikt de partij terug op de campagneterreur van de afgelopen jaren. Vladimir Volfovitsj Zjirinovski (Alma-ata, 1946) staat sinds de val van de Sovjet-Unie in 1991 in het westen symbool als de vertolker van extreem rechts in Rusland.
Zjirinovski en zijn LDPR kunnen volgens de definitie worden gerekend tot het fascisme. Ter onderbouwing benoem ik enkele feiten. In de organisatiestructuur van de LDPR concentreert zich alle macht bij Zjirinovski zelf. Zjirinovski zou moeten uitgroeien tot de vozjd (leider) van Groot-Rusland. De partij schuwt geen geweld om haar doelen te bereiken en pleit voor de annexatie van Polen, Alaska en Finland. Zjirinovski is sterk voorstander van een bloeiende wapenexport; dit is goed voor de traditionele Russische industrie. De LDPR is sterk nationalistisch. In zijn demagogische betogen pleit Zjirinovski voor 'een groot en sterk Rusland voor de Rus’. De LDPR kent een eigen nationalistische jeugdbeweging, bekend onder de naam Sokoli Zjirinovski (Zjirinovski’s valken). Begin jaren negentig ging deze jeugdige aanhang zelfs geüniformeerd door het leven. De LDPR sluit in 1992 een bondgenootschap af met Saddam Hoessein. Op het hoofdkwartier in Moskou hing lange tijd de foto van de Iraakse dictator.
Voornoemde praktijken zijn schoolvoorbeelden van fascistoïde kenmerken.

Zjirinovski bezocht ook Jean-Marie le Pen en onderhoudt nauw contact met Holocaustontkenner en leider van de Deutsche Volksunion, Gerhard Frey. Dit duidt erop dat de LDPR de associatie met racistische denkbeelden niet schuwt.
Peter Conradi (journalist te Moskou) schreef in 1995 een beschouwend boek (getiteld Vladimir de verschrikkelijke) over de achtergrond en opkomst van Zjirinovski en schetst een beeld van de vele versplinterde ultrarechtse partijen in Rusland. Het antisemitisme van de LDPR is enigszins versluierd, aldus Conradi, maar de afgunst jegens de immigranten uit de Kaukasus en Centraal Azië is een stuk explicieter. De LDPR wakkert de discriminatie van de Kaukasische minderheden flink aan; de uitspraken liegen er niet om. Zjirinovski beschuldigt in een tv-uitzending een Georgische handelaar ervan difterie te verspreiden onder de Russische bevolking met overdreven duur, rot fruit.

De LDPR moet het hebben van zijn clowneske leider die keer op keer vreemde uitschieters maakt om via de media de aandacht op zich te vestigen. Tijdens een gesprek met een Amerikaanse journaliste bood hij aan zichzelf naakt te tonen; tegenover een andere journalist vertelt hij dat hij gefascineerd naar andere mensen kon kijken wanneer ze geslachtsgemeenschap hebben. Nog voor de val van de Sovjet-Unie voert hij een waar campagneoffensief tegen de tumultueuze toestand in de Baltische staten. Hij dreigde kernafval op te slaan langs de grenzen met de Baltische republieken als ze naar onafhankelijkheid durfden te streven om vervolgens met gigantische ventilatoren de straling in hun richting te blazen. Bij een bezoek aan de Raad van Europa in 1994 bekogelt hij Joodse demonstranten met bloempotten. Zijn vermeende homoseksuele gevoelens probeert hij uit de wereld te helpen door zich te laten fotograferen met blonde modellen in tot de navel uitgesneden jurkjes. Op rondreis door Slovenië, Hongarije en Servië zwelgen Zjirinovski en zijn gevolg in wat de pers woelige taferelen noemde, met veel drinken, glazen kapot gooien en nachtelijke zwempartijen in een bevroren meer. Partijlid van het eerste uur, Chalitov, merkt op: ‘alle media-aandacht voor Zjirinovski’s provocerende gedrag is goed voor de partij, ook negatieve aandacht’.

Bij de laatste doemaverkiezingen (2007) behaalde de LDPR 8,8% van de stemmen. Het is en blijft verontrustend dat een volksmenner en haatzaaier als Zjirinovski zoveel steun onder de Russische kiezer weet te vergaren. Onder het Poetin-bewind zal de LDPR weinig kunnen aanrichten; de partij mag bestaan omdat ze geen bedreiging vormt voor Poetins heerschappij. Zolang Rusland een grote ontevreden arbeidersklasse heeft, is er een podium voor het ultranationalisme van Vladimir de verschrikkelijke. Met ‘Liberale’ en ‘Democratische’ beginselen, zoals de partijnaam insinueert, heeft de orale terreur van Zjirinovski weinig te maken.

Website van de LDPR

Tweeten

Jezus in het braadvet

Max Pam vestigde er met groot enthousiasme de aandacht op; een bericht in The Sun waarin melding wordt gemaakt van een Jezus verschijning in een ordinaire koekenpan. In de lead van The Sun wordt het smakelijk verwoord: Jezus burned in the cooking fat.
Deze verschijning staat niet op zichzelf. De zoon van God dient zich op meer beroerde plekken aan. Van geroosterde boterhammen tot pizzasaus, niets is Hem te gortig. Ik wacht nog op het moment dat Hij opduikt op het platje van mijn toitletpot met waterige oogjes en grote zware vlechten. Reden om weken niet door te spoelen en om iedere dag even te kijken of de Heer al lekker begint aan te koeken.

Tweeten

Muur der herkenning

Al reizende door Rusland en de voormalige Sovjetrepublieken is de typisch betonnen omheining een goede houvast voor het onderscheiden van gebouwen die zijn opgetrokken ten tijde van de Sovjet-Unie. De betonnen muren met het karakteristieke vierkante motief , wars van enige esthetische conventie , zijn gretig ingezet ter vervollediging van het ‘nieuwe bouwen’ op de socialistische kavels.

Tweeten

Geruchs-Konserven-Methode

De Geruchs-Konserven-Methode was een veel beproefde techniek van het Ministerium für Staatssicherheit (kortweg Stasi of MfS) ten tijde van de DDR. Deze methode was onderdeel van Maßnamhe S (maatregel S), zoals het in verdekt Stasi-jargon werd genoemd. In hechtenis genomen Regimekritiker kregen een doekje dat ze stevig op de lendenen moesten drukken. Vervolgens werd het doekje buiten hun medeweten luchtdicht bewaard in een weckglas. Door zelfs hun lichaamsgeur te documenteren kon kordaat worden opgestreden tegen recidiverende dilettanten. In sportkleedruimtes en werkplaatsen werd kleding van verdachten verduisterd voor dezelfde doeleinden. Ook werden geurmonsters genomen van stoelen in cafe’s en andere openbare gelegenheden waar staatsgevaarlijke sujets zich begaven. Deze strategie leverde een databank van duizenden weckglazen met geurstalen op die van pas konden komen bij de aanklacht tegen de verdachte. Speciaal getrainde zogenaamde Geruchsdifferenzierungshunde werden ingezet om een verband te kunnen leggen tussen geurstaal en aangeklaagde. Deze geruchsdifferenzierung methode werd volgens de officiële DDR-wetgeving niet toegestaan, wat goed illustreert dat de Stasi boven de wet stond.

De chemicus Günter Petraneck, die zich als medewerker van de Volkspolizei vele jaren bekwaamde in de opsporing via geursporen, verklaarde over deze techniek het volgende: ‘Het is niet wetenschappelijk bewezen welke componenten van de menselijke geur door honden kunnen worden onderscheiden. Daarom kunnen de geursporen enkel als aanwijzing dienen en niet als bewijslast'…althans, zo luidt de officiële lezing.

Bronnen: Bundesbehörde für die Stasi -Unterlagen, Der Spiegel (2007)

Tweeten

Gevaarlijk Amüsierbetrieb: Freudenmädchen, sicherheit der SD

\

Kitty Schmidt had voor de oorlog een succesvol bordeel aan de Giesebrechtstraße 11 in Berlijn. Haar lichtzedige onderneming steunde vlak voor de oorlog joden die door de nazi’s werden vervolgd. De Gestapo kwam hier achter en chanteerde Kitty om mee te werken aan een snood spionageplan van de Sicherheitsdienst. Salon Kitty werd volgehangen met afluisterapparatuur. Kitty kon met haar vaste prostitueebestand blijven werken mits daar circa twintig door de SD geselecteerde Amüsierdamen aan zouden worden toegevoegd; dames die behalve een goede fysieke onderlegdheid ook een spionagescholing hadden genoten. Tijdens de warme onderonsjes tussen de prominente bordeelbezoekers (veelal uit de hogere nazi-gelederen) en de prostituees wordt gretig meegeluisterd door de opnamestudio in de kelder van het gebouw. Via deze slaapkamergeruchten hoopte de SD verborgen ontrouw aan Hitler en het regime onder hooggeplaatste functionarissen doeltreffend te kunnen opsporen.

De Italiaanse regisseur Tinto Brass, bekend om de soft-erotische grandeur in zijn films , besloot het verhaal achter Salon Kitty te verfilmen. Zijn verfilming uit 1976 is hyperprikkelend en grossiert in ontsierlijkte lichamelijkheid en nazi-kitsch. Noemenswaardig is de draai die Brass heeft gegeven aan de selectie van de twintig SD amüsierdamen. Deze meisjes moesten vanwege hun verantwoordlijke taak overtuigde nationaalsocialisten zijn. Om dit te testen moeten deze dames de liefde bedrijven met untermenschen van allerlei aard (een jood, een lilliputter, een zigeuner en een beenloze soldaat). Wanneer de vrouwen stoïcijns hun werk doen, heeft de ‘keurende’ SS’er groot respect voor hun professionaliteit jegens deze ‘armtierige’ schepselen. Brass legt met een knipoog de smakeloosheid van de nazi-ideologie aan de dag.

Salon Kitty wordt in 1942 door een Engelse bom getroffen waarop het bordeel wordt ontmanteld door de nazi’s. Het spionagebordeel bracht niet het gewenste succes; weinig staatsgevaarlijke versprekingen werden geregistreerd. Zelfs een orgie van SS-Oberstgruppenführer Sepp Dietrich met de twintig spionagedames leverde geen slip of the tongues op.

Tweeten

......erst das fressen, dan die moral: Gulaschkanone

In 1892 ontwikkelt de Duitse firma Fissler de mobiele veldkeuken die in de Eerste Wereldoorlog grote roem zou verwerven onder de naam Gulaschkanone. Een ware revolutie voor het koken op de akker.
Deze fress kanone is uitermate geschikt voor het bereiden van grote hoeveelheden vlees. Met name voor de bereiding van goulash komt de hoge aanbraadcapaciteit van de kanone goed van pas. Mede hierom wordt deze vinding in de volksmond Gulaschkanone genoemd. Wanneer het apparaat buiten gebruik is wordt de schoorsteen neergeklapt waardoor de feldkocherd sterke gelijkenis vertoont met een kanon. Gulashkanonen zijn nog steeds in gebruik. Ik vond een mooie smaakloze Duitse website via welke een mooi exemplaartje met een capaciteit van 225 liter kan worden gehuurd voor bijvoorbeeld een gezellig buurtfeest (www.kanonenessen.de/). De gemütlichkeit kan beginnen.

Gulaschkanone in WO II.

Durch das schließen der Drosselklappe findet kaum Luftaustausch im Brennraum statt.

Tweeten

Traliewerk in de SSR

De bouwstijl vanaf de jaren zestig in de voormalige Socialistische Sovjetrepublieken laat zich met name kenmerken door sobere robuustheid. De grote schaal waarmee prefabflats in die jaren uit de grond werden gestampt heeft diepe sporen nagelaten in het stedenbouwkundige landschap. Tegenwoordig herbergt de architectuur in het territorium van de voormalige Sovjet-Unie een hybride mengelmoes van prefab, pompeuze Stalin-architectuur, smaakvolle oudbouw van voor de Russische revolutie, moderne kitsch en spiegelglastorens uit de jaren negentig.

Bij twijfel kunnen de gebouwen uit de prefab-generatie herkend worden aan dat typische traliewerk: een soort zonnestralenmotief waarmee ieder betonnen kaartenhuis uit de tweede helft van de twintigste eeuw is opgesierd. Een karakteristiek dat houvast biedt voor sporenzoekers naar vervlogen tijden.

Tweeten

André Popp, passionele kitsch

André Popp (1924) was in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw de Franse grootmeester in het easy-listening segment. Zijn muziek is veelal van het gezapige en zoete soort. Soms zwoel, soms van ongekende frivoliteit. Popp maakt perfecte route nationale muziek, en dat is complimenteus bedoelt.
Kitsch en sensualiteit komen heerlijk samen in het nummer L’Atlantique, een zwoele en suggestieve plaat maar met een behoedzaamheid van een vrome kerkvader…. en dat was hij dan ook (kerkorganist om precies te zijn).

Luister hieronder naar twee nummers van het album Andre Popp et son Orchestre. Nummers zijn afkomstig van lp.

L'atlantique


The Hustle
Tweeten