maandag 19 maart 2012

Olga Preobrajenska ontroert Bibeb

Bibeb, pseudoniem van Elisabeth Maria Lampe-Soutberg (1914-2010), was een zeer gewaardeerd interviewerster die voor opinietijdschrift Vrij Nederland intieme en beeldende interviews maakte met vele groten der aarde. In haar gebundelde interviews ‘Bibeb in Parijs’ spreekt Bibeb onder andere met niemand minder dan Brigitte Bardot, Juliette Gréco, Simone Signoret en komt ze tot een ontroerend treffen met Olga Preobrajenska (1871-1962).   

Preobrajenska was een beroemd ballerina van het Russisch keizerlijk ballet, dat tegenwoordig beter bekend is als het Mariinksi ballet (of onder de Sovjetnaam ‘Kirov ballet’). Na haar carrière als ballerina legde Preobrajenska haar volledige ziel en zaligheid in het opleiden van nieuwe generaties ballerina’s als balletlerares in Parijs. Velen van haar pupillen groeiden uit tot sterren, waaronder de vertederende prima ‘baby’ ballerina Irina Baronova die vele harten wist te stelen als danseres bij het fameuze balletgezelschap Ballet Russes de Monte Carlo.

Wanneer Bibeb in 1958 Preobrajenska opzoekt in Parijs, geeft de 88-jarige Olga nog vier uur per dag dansles bij Studio Wacker, destijds het Mekka voor dansprofessionals. Bibeb beschrijft minutieus, met groot gevoel voor emotie en dramatiek, de ogenschijnlijk ietwat nukkige hoogbejaarde vakvrouw wier souplesse en hartstocht met het verstrijken der jaren er niet minder op zijn geworden. Bibeb slaagt er niet in Preobrajenska echt te spreken te krijgen: het blijft bij een kopje koffie waarbij Olga zwijgend de aanwezigheid van Bibeb aanvaardt. Wanneer Bibeb het heilloze van deze situatie inziet en besluit te vertrekken, knikt Olga warm en beminnend. Het is maar goed dat Olga, ‘de vrouw met de twintig kanaries’, heeft gezwegen: het portret van Bibeb is er beeldschoon van geworden, getuige bijvoorbeeld het volgende citaat waarin jong en oud versmelten tegen een achtergrond van krakend parket en een ontstemde piano.

“Ze draait zich om en danst de passen voor in de richting van de spiegel. Het kleintje, die met de vlechten en de paardestaart, de blonde en de grote volgen.
Dit is iets wat ik niet meer vergeet. Dit heeft het fantastische en gruwelijke van het leven. De kleine vrouw met de gedeukte rug en borst, aan het hoofd van deze jonge gratiën dansend naar de vette verduimelde spiegel, begeleid door de versleten piano.” 


Foto: Ed van der Elsken - Preobrajenska met een leerling