Dat de Russen het met het
milieu niet zo nauw nemen is geen geheim. Ecologische rampen zijn onlosmakelijk
met Rusland verbonden: olielekkage, grootschalige bosbranden door uitdrogende
veengebieden, lekkende nucleaire scheepswrakken en de enorme uitstoot van
vervuilende stoffen. Hoewel de Russen de milieuproblematiek bagatelliseren en
van een rigoureuze aanpak van de vervuiling niet willen weten, is het vanuit
westers perspectief ook wel makkelijk oordelen over een land waar de
industrialisatiepolitiek tot in extremen is doorgevoerd tijdens de periode van
de Sovjet-Unie. De economie van het land
draait daardoor nog steeds met name op de zware industrie. Fabrieken zijn
echter veelal verouderd. Met begrippen als ‘grootschalig onderhoud’ en
‘milieubesparende maatregelen’ maken milieuorganisaties bij lokale autoriteiten geen goede sier. Bovendien
is de corruptie vaak sterker dan een schoon geweten.
Het statistisch bureau van
de Russische Federatie, Rosstat, presenteerde dit jaar een lijst van de 56
meest vervuilende Russische steden (bron: nieuwsagentschap Ria Novosti). De top
5 (o.b.v. uitstoot vervuilende stoffen in kiloton per jaar):
Norilsk 1924 kiloton
Cherepovets 333,3 kiloton
Novokuznetsk 301,1 kiloton
Lipetsk 299,1 kiloton
Magnitogorsk 231,9 kiloton
Koploper Norilsk is de
noordelijkste stad in Siberië en huisvest mijnbouwbedrijf Norilsk Nikkel, dat
in 1935 met dwangarbeiders uit de goelagkampen werd opgebouwd. Oorspronkelijk
concentreerde het bedrijf zich op de winning van nikkel, maar inmiddels is het
bedrijf ook groot in de winning van palladium, kobalt en koper. Volgens een uit
2007 daterende ranglijst van het Amerikaanse Blacksmith Institute behoort
Norilsk tot de tien meest vervuilde steden in de wereld. Circa 16% van de
sterfgevallen onder kinderen wordt veroorzaakt door ziektes aan de luchtwegen.
Ook het Russische Dzerzjinsk (nabij Moskou), waar vroeger chemische wapens
werden geproduceerd, staat in de top tien van het Blacksmith. De gemiddelde leeftijdsverwachting
in Dzerzjinsk is schrikbarend: mannen 42, vrouwen 47. Dit soort cijfers laat
zien dat de grootschalige vervuiling in Rusland zijn tol eist. Geen oligarch
die daar wakker van lijkt te liggen, ook grootaandeelhouder Vladimir Potanin
van Norilsk Nikkel niet. Zo zullen de schoorstenen in Norilsk, aan het oog van
de wereld onttrokken in het afgelegen Siberië, voorlopig trouw
blijven walmen.
 |
Ligging Norilsk (Google maps)
Fabriek van Norilsk Nikkel, gebouwd in 1935 door dwangarbeiders.
|
