zaterdag 28 juni 2008

Seksuele identiteit te Amstelveen

Gewoon Anders! heet de expositie in het Amstelveense Cobra Museum. Een expositie waarin tegen de achtergrond van de heteroseksuele overheersing in onze samenleving alle aandacht uitgaat naar een voyeuristische benadering van genderdysforie, transseksualiteit en homoseksualiteit. Hoewel de meeste de tentoongestelde objecten weinig beklijven is er een fascinerende selectie uit het oeuvre van fotograaf Erwin Olaf te bezichtigen, waarin een legendarisch portret van Ischa Meijer in vrouwenkleren angstaanjagend en vervreemd aandoet. Naast half ontwikkelde borsten, geslachtsdelen en mannenharen op vrouwenboezems, omvat deze expositie ook een enorme veelzijdigheid aan zogenaamde ‘kunst om de kunst'. De betekenis van het werk of het effect dat de kunstenaar met zijn werk beoogt is voor vele werken ver te zoeken dan wel niet te vinden. De aanzienlijke fietstocht naar de Amstelveense kern is voor deze expositie dan ook een zware tol.

Ik werd getroffen door een video-installatie van Amir Fattal bij de ingang van ‘Gewoon anders'. Een aidspatiënt danst in zijn zwaar getatoeëerde blote torso op het nummer ‘Das Zelt' van een voor mij onbekende Duitse band, Jeans Team. De man danst stijfjes en stoïcijns. Dit tegen een achtergrond van een saai slaapkamerinterieur. Het circa drie minuten durende fragment wordt in een ‘loop' afgespeeld waarbij de overgang tussen het einde van het fragment en het begin van het fragment omkering van de beelden suggereert. Deze video-installatie werkt hypnotiserend. De man kijkt je tijdens het dansen strak aan. In een onderschrift wordt toegelicht dat de man niet lang na de opnames overlijdt aan zijn ziekte. Gegeven deze gehele setting biedt de blik van de danser een kille inkijk in wat hem te wachten te staat. Eenzaamheid en de monotonie van het leven schreeuwen van het scherm. De danser danst tegen beter weten in; het gevoel van sterfelijkheid zal hem niet meer verlaten.

De tentoonstelling in het CoBra Museum refereert ook naar het werk van David Hockney. Hockney's Jif-schone taferelen van mannelijkheid in warme nieuwbouwtaferelen hebben een zwoele homo-erotische lading zonder daarbij expliciet te worden. Dit vermogen om in één beeld homoseksualiteit niet langer onderwerp van debat te laten zijn is meesterlijk. Hockney's werk is een goed gekozen dekmantel voor een thema waarvoor tentoonstellingmaker Frank Wagner soms moeilijk navolgbare keuzes heeft gemaakt. Jammer: tijd om Hockney naar Amsterdam te halen.

De website van Amir Fattal bracht mij bij zijn staaltjes schokkerende fotografie. Niet bepaald fijnzinnig maar wel prikkelend.

Jeans Team, ‘Das Zelt'